Diëtiste deelt tips rond stresseten: “Sla geen maaltijden over en volg geen strenge diëten”

zat 27 Sep
Beeldmontage RTV - rechtenvrije stockfoto/Loes Brems
© Beeldmontage RTV - rechtenvrije stockfoto/Loes Brems

Je kent het vast wel: een drukke werkdag, kinderen die aanhoudend vragen stellen, het huishouden dat wacht... en voor je het weet is dat ene handje popcorn een lege zak geworden. Stresseten noemen we dat. Volgens diëtiste Loes Brems uit Laakdal is stresseten een volkomen normale reactie op spanningen. Alleen wanneer je hier vaak tegenaan loopt, kan het een probleem worden.

Wat is stresseten eigenlijk?

Stresseten betekent meestal dat je onder stressvolle omstandigheden meer eet dan normaal. Vaak gaat dit samen met een schuldgevoel, omdat je intuïtief wel aanvoelt dat je lichaam al dat extra eten niet nodig heeft.

“Tijdens een stresssituatie grijpen we vaak naar eten. Dat kan een grotere portie zijn bij de maaltijd of de drang om tussendoor te snoepen. Zeker bij dagelijkse stress zie je dat mensen meer gaan eten. Maar bij plotse, ingrijpende stress zijn er ook mensen die net geen hap meer door de keel krijgen,” legt Loes uit.

Niet alleen werkstress of vermoeidheid kunnen leiden tot stresseten. “Ik merk in de praktijk dat frustratie bij veel mensen leidt tot stresseten,” vertelt Loes. “Als we een situatie niet kunnen controleren, zoeken we naar iets dat we wél in de hand kunnen houden”.

Waarom grijpen we naar ongezonde snacks?

Wanneer we stress ervaren, gebeurt er van alles in ons lichaam. Denk aan hormonale reacties en reacties in ons zenuwstelsel.

“Ons lichaam maakt bij stress meer van het hormoon cortisol aan,” legt Loes uit. “Dat is eetluststimulerend en zorgt voor meer honger én meer zin in calorierijke voeding.”

Daarnaast is vet- en suikerrijke voeding veel makkelijker om naar te grijpen. Het kost minder energie om een zak chips open te trekken dan nodig is om fruitsla te maken. En dan is er nog de kracht van de gewoonte. Als je jezelf gewoon maakt dat je na een stressvolle gebeurtenis beloond mag worden met eten, dan wordt het moeilijker om hieraan te weerstaan.

"Als je te veel ballen in de lucht probeert te houden, is het logisch dat je ergens ontspanning zoekt."

- Loes Brems, diëtiste

Enkele praktische tips van Loes

  • Sla geen maaltijden over: wie hongerig is én gestrest, gaat dubbel zo snel naar comfortfood grijpen.
  • Zorg voor structuur: regelmatig eten en gezonde snacks in huis hebben, helpt om voedzame keuzes te maken.
  • Voorbereiding is alles: een plan maken, maaltijden voorbereiden of gezondere alternatieven voorzien, maakt het makkelijker om nee te zeggen.
  • Zoek afleiding: gebruik je handen, ga knutselen of neem een bad. Ontspanning helpt.
  • Doe aan zelfzorg: zorg dat je genoeg slaapt, voldoende water drinkt en je batterijen kan opladen.
  • Ademhalingsoefeningen kunnen helpen: 4 tellen inademen, 4 tellen vasthouden, 4 tellen uitademen en weer 4 tellen vasthouden.

Kijk naar je leven als geheel. “Als je te veel ballen in de lucht probeert te houden, is het logisch dat je ergens ontspanning zoekt. Misschien is het tijd om dingen uit handen te geven.”

(Lees verder onder de foto)

Fysieke en mentale gevolgen

Alle lichamelijke reacties op stress zorgen voor onrust in ons lichaam. Om dat gevoel weg te nemen, grijpen we naar eten. Wat op langere termijn het meest effect heeft, is leren omgaan met onrust. Jezelf aanleren dat onrust er mag zijn, dat het helemaal oké is om jezelf even ongemakkelijk te voelen en dat je niet telkens naar eten moet grijpen als je dit gevoel ervaart.

Hoewel stresseten dus menselijk is, kunnen de gevolgen groot zijn als het te vaak gebeurt. "Je raakt verwijderd van je verzadigingsgevoel en vergeet wat je lichaam echt nodig heeft. Dat kan leiden tot spijsverterings- of tandproblemen”, legt Loes uit.

Psychologisch kan de impact ook groot zijn. Het schuldgevoel dat gepaard gaat met stresseten, kan zwaar zijn om te dragen en leiden tot compensatiedrang: zoals minder proberen eten op andere momenten, waardoor je net grotere honger ervaart en daardoor nóg sneller gaat stresseten. Hierdoor wordt het probleem steeds groter en kan er uiteindelijk zelfs een eetstoornis ontstaan.

“Voorkomen dat je ooit nog stress gaat voelen, is onrealistisch. Dus af en toe stresseten, is helemaal oké. Maar wie merkt dat het vaak gebeurt, doet er goed aan om op zoek te gaan naar onderliggende oorzaken én alternatieven.”

Hulp vragen mag

Als je merkt dat stresseten een dagelijks patroon wordt, doe je er goed aan om professionele hulp te zoeken. “Als je er emotioneel onder lijdt, fysieke klachten ervaart of als het je dagelijks functioneren beïnvloedt, dan is het tijd om actie te ondernemen,” aldus Loes. Er zijn heel wat soorten begeleiding mogelijk: een gesprek met een gespecialiseerde diëtist, psycholoog, therapeut of relaxatietherapeut.

“Het is vooral belangrijk dat je ermee aan de slag durft gaan. Alleen praten lost het probleem niet op. Pas als je in actie komt, kan er iets veranderen,” benadrukt Loes.

Wees mild voor jezelf

Hoe beter je voor jezelf zorgt, hoe minder impact stress heeft op je lichaam. Een goed evenwicht in je algehele levensstijl zorgt ervoor dat stress minder snel opstapelt en dat je daardoor ook weer meer energie hebt om op een gezondere manier op stress te reageren.

“Stresseten is niet slecht. Het is gewoon een signaal dat je lichaam je iets wil vertellen,” besluit Loes. “Dat je rust nodig hebt. Zorg dan ook echt voor die rust. Niet door te snoepen tot je er misselijk van wordt, maar door te luisteren naar wat je écht nodig hebt,” besluit Loes.