Tabakoloog Joke Van Hoof: ‘Stoppen met roken is geen kwestie van karakter’

don 29 mei
Beeldmontage RTV - rechtenvrije stockfoto/Joke Van Hoof
© Beeldmontage RTV - rechtenvrije stockfoto/Joke Van Hoof

Stoppen met roken is voor velen een zware uitdaging. Je weet dat het slecht voor je is, je wilt ook echt stoppen, maar toch grijp je telkens weer naar die sigaret. Met de juiste begeleiding, een duidelijk stappenplan én een flinke portie motivatie, is het zéker haalbaar. We spraken met tabakoloog Joke Van Hoof uit Turnhout. Zij begeleidt al jaren mensen bij hun poging om te stoppen met roken.

Hoe begin je eraan?

Alles start met een heldere beslissing: “ik wil niet meer roken”. Maar dat alleen is niet genoeg. Joke raadt een concreet stappenplan aan:

  1. Wat betekent roken voor jou?: rook je uit verveling? Zoek een nieuwe hobby.
  2. Vermijd risicosituaties: mijd bijvoorbeeld rokende vrienden in het begin.
  3. Kies een stopdatum: kies een haalbaar moment en bereid je goed voor.
  4. Deel je beslissing: laat je omgeving weten dat je stopt. Zij kunnen je motiveren. Wie kan je contacteren bij moeilijke momenten?
  5. Vier je succes: een week rookvrij? Trakteer jezelf!

“Rookvrij leven vraagt inspanning en discipline. Reken op minstens acht weken om een nieuwe gewoonte aan te leren"

- Joke Van Hoof, tabakoloog

Wat mag je verwachten?

De meeste mensen ervaren milde ontwenningsverschijnselen, vooral in de eerste vijf tot zeven dagen. “Hoofdpijn, wat wazigheid in het hoofd, sneller geïrriteerd zijn… dat is normaal én tijdelijk,” stelt Joke gerust. “Hoesten komt vaak voor tijdens de eerste weken van een rookstop, maar dat is net een goed teken. De slijmvliezen van de luchtwegen nemen hun functie weer op en beginnen de luchtwegen te reinigen.”

In de beginperiode kan het zijn dat mensen zich wat minder gelukkig voelen en moeilijker slapen. Dit is een tijdelijk ongemak want na een tijdje ga je beter slapen, worden je zintuigen scherper en voel je je fitter. “Rookvrij leven vraagt inspanning en discipline. Reken op minstens acht weken om een nieuwe gewoonte aan te leren,” benadrukt Joke.

Verleiding is overal

“Wat mensen het vaakst aangeven, is dat het moeilijk is om het idee van nooit meer roken te aanvaarden,” vertelt Joke. “Ze moeten het beeld van zichzelf als roker loslaten, en dat is niet altijd even gemakkelijk. De zin in een sigaret kan nog lang opkomen, zelfs als je al volledig gestopt bent. Bij sommigen verdwijnt die zelfs nooit.”

Roken met vrienden

Ook het sociale aspect speelt mee. Op café, bij vrienden of met een glas wijn in de hand, de verleiding om een sigaretje op te steken, loert om de hoek. “Vaak denkt men dan: ‘Och, eentje kan geen kwaad.’ Maar dat ene sigaretje prikkelt opnieuw de receptoren in je hersenen waardoor de drang opeens weer volledig terug is.”

Volgens Joke is het heel belangrijk om inzicht te hebben in het ‘waarom’. “Bewustzijn rond de betekenis van een sigaret voor een persoon, helpt enorm om uiteindelijk te stoppen met roken. Pas als de betekenis van een sigaret voor iemand duidelijk is, kan je op zoek gaan naar alternatieven die écht werken.”

“Zoals een kind leert lopen door telkens opnieuw op te staan, leer je ook stoppen met roken door het telkens opnieuw te proberen.”

- Joke Van Hoof, tabakoloog

Mild maar kordaat

Wat als je toch eens zwicht voor een sigaret? “Veel mensen denken dan: ‘Nu is het toch om zeep, ik begin volgende week wel opnieuw.’ Het is belangrijk om bij een terugval mild te zijn voor jezelf maar tegelijkertijd moet je wel kordaat zijn en meteen terug stoppen,” zegt Joke. “Zoals een kind leert lopen door telkens opnieuw op te staan, leer je ook stoppen met roken door het telkens opnieuw te proberen.”

Begeleiding van een tabakoloog

Een tabakoloog kijkt verder dan enkel het ‘stoppen’. “We analyseren het rookgedrag en bepalen de graad van fysieke afhankelijkheid,” legt Joke uit. Als blijkt dat de lichamelijke verslaving groot is, wordt vaak een nicotinevervangende therapie (NRT) voorgesteld: pleisters, kauwgom, sprays of zuigtabletten die helpen bij de afbouw. Zo vermijd je zware ontwenningsverschijnselen.

Maar roken is meer dan een fysieke verslaving. “Het is vaak ook een gewoonte, verweven met je dagelijkse routine. ” We denken maar na over 5% van de dingen die we doen op een dag, de rest gebeurt op automatische piloot”. Daarom focust een tabakoloog ook op gedragstherapie. “We leggen uit hoe een verslaving werkt in je lichaam en brein, en leren je strategieën om bepaalde patronen te doorbreken.”

Hartcoherentie als me-time

Sommige mensen grijpen naar een sigaret als een vorm van me-time. Joke stelt een alternatief voor: hartcoherentietraining. “Gewoon een paar keer bewust in- en uitademen maakt al een groot verschil. Je hoeft er geen sigaret voor aan te steken.”

Assenbak

Ook dit is belangrijk

Je omgeving aanpassen kan écht het verschil maken. “Verander de plek waar je normaal rookt, herschik je terras, ruim rookspullen op. Pas je ochtendroutine aan, zodat je die ‘rook-belletjes’ niet laat rinkelen.”

Joke raadt aan om voldoende water of thee te drinken, zeker tijdens de eerste week. Dat helpt om hoofdpijn en griepachtige symptomen te verminderen. “Eet gezond en vezelrijk. Nicotine breekt vitamine C af, dus veel groenten en fruit zijn extra belangrijk. En goed nieuws: je smaak en reuk verbeteren, waardoor je automatisch gezondere keuzes zult maken.”

Extra ondersteuning

Naast begeleiding door een tabakoloog kan je ook hulp zoeken via acupunctuur, rookstop-apps of Tabakstop, zegt Joke.

“Stoppen met roken is geen kwestie van karakter, maar van inzicht, voorbereiding en mildheid”

- Joke Van Hoof, tabakoloog

Blijven proberen

Niet iedereen slaagt de eerste keer. En dat is oké. “Laat je niet ontmoedigen,” zegt Joke. “Bekijk waar het misgaat en gebruik die inzichten om het opnieuw te proberen”.

Zoals bij iedere verslaving, hoef je ook stoppen met roken niet alleen te doen. Of je nu kiest voor begeleiding van een tabakoloog, een app, acupunctuur of een combinatie: je staat er niet alleen voor. En dat is misschien wel de belangrijkste boodschap. “Stoppen met roken is geen kwestie van karakter, maar van inzicht, voorbereiding en mildheid”, aldus tabakoloog Joke Van Hoof.

Meer info of hulp nodig? Surf naar www.tabakstop.be of maak een afspraak met een erkend tabakoloog in jouw buurt.